2.1.1 Başlamayan oyunların mərc qaydaları 1. Qalibiyyət Metodu Bir neçə oyun nəzərə alınırsa, bu bazarda onların hamısı hesablanır. 2. Yüksələn Komanda İki və ya daha çox mərhələdən ibarət oyunlarda bütün matçlar nəzərə alınır. 3. İlk qol vuran və 1x2 Qol vurmayan hər bir oyunçu “digər” kimi hesablanır. 4. İstənilən vaxt qol vuran və 1x2 Qol vurmayan oyunçular “digər” kimi hesablanır. 5. İlk qol vuran və dəqiq hesab Qol vurmayan oyunçular və 4-dən çox qol vuran komandalar üçün nəticə “digər” hesab olunur. 6. İstənilən vaxt qol vuran və dəqiq hesab Qol vurmayan oyunçular və 4-dən çox qol vuran komandalar üçün nəticə “digər” hesab olunur. Zaman Aralığı üzrə Mərc Zaman aralıqları aşağıdakı kimi müəyyən edilir: 1-10 dəqiqə: 00:00–09:59 11-20 dəqiqə: 10:00–19:59 1-15 dəqiqə: 00:00–14:59 16-30 dəqiqə: 15:00–29:59 31–45 və 76–90 dəqiqə aralıqları əlavə olunan vaxtı da əhatə edir. 1-ci və 2-ci hissəyə dair mərclər rəsmi 45 dəqiqəyə (əlavə vaxt daxil olmaqla) aiddir. Qeyri-adi oyun formatlarında (məsələn, 3x30 dəq) 1-ci hissəyə aid bazarlar 0:00– 44:59 arasında, 2-ci hissə isə 45:00-dan oyunun sonuna qədər (əlavə və zədə vaxtı daxil, amma əlavə vaxt və penalti seriyası istisna olmaqla) hesablanır. Aralıq Bazarı (Interval Markets) Qol, qırmızı və ya sarı-qırmızı kart, penalti kimi hadisələr baş verdikdən sonra bazar hələ də açıq qalarsa, bu mərclər ləğv oluna bilər. Qırmızı kart yanlış və ya əskik göstərilibsə, mərclər ləğv edilə bilər. Yanlış zaman göstəricisi (5 dəq-dən artıq) ilə açılan mərclər ləğv edilə bilər. Yanlış hesab daxil edildikdə, həmin zaman ərzindəki bütün mərclər ləğv olunur. Oyun 48 saat ərzində davam etməzsə, bütün mərclər ləğv edilir. Komanda adları və ya kateqoriya səhv göstərildikdə mərclər ləğv edilə bilər. VAR nəticəsində dəyişiklik olarsa, əlaqədar mərclər ləğv oluna bilər. Cərimə Kartları üzrə Bazarlarda Sarı kart = 1; Qırmızı və ya sarı-qırmızı kart = 2 Bir oyunçu eyni vaxtda 3-dən çox kartla nəticələnə bilməz (ikinci sarı kart 3-cü sayılmır). Yalnız oyun zamanı göstərilən kartlar hesablanır. Əvəz edilmiş, ehtiyatda olan oyunçular, məşqçilər və digər qeyri-oyunçular üçün verilmiş kartlar nəzərə alınmır. Cərimə Xalları üzrə Bazarlarda Sarı kart = 10 xal; Qırmızı və ya sarı-qırmızı = 25 xal Bir oyunçu maksimum 35 xal qazandıra bilər. Oyun bitdikdən sonra verilən kartlar nəzərə alınmır. Qeyri-oyunçular üçün verilmiş kartlar daxil edilmir. Qol Vuran Oyunçular üzrə Bazarlarda Avtoqollar sayılmır (əgər xüsusi “Prematch” konfiqurasiyası tətbiq edilməyibsə). Siyahıda olmayan oyunçu qol vurarsa, digər mərclər qüvvədə qalır. Oyunun əvvəlindən və ya əvvəlki qoldan sonra meydanda olan bütün oyunçular iştirakçı sayılır. Məlumatlar TV göstərgəsi və Press Association statistikalarına əsasən hesablanır (yalnız səhv sübut olunarsa dəyişir). Ctrl vasitəsilə konfiqurasiya edilə bilən variantlar mövcuddur (məs., oyunçu startda başlamazsa və ya ilk qoldan sonra daxil olarsa mərci ləğv etmək kimi). Künc Zərbələri Bazarı Verilib, lakin istifadə edilməyən künc zərbələri nəzərə alınmır. Oyunçu Bazarı və Statistikalar Başlamayan oyunçular üçün mərclər ləğv olunur. İstifadə olunan statistikalar: Assistlər: Oyunda birbaşa qola gətirib çıxaran ötürmə və ya toxunuş. Qollar: Oyunda vurulmuş qollar (top qapı xəttini keçdiyi zaman əsas götürülür). Zərbələr: Qapıya edilən cəhdlər (qola gedən, dəf edilən və bloklanan). Qapıya Zərbə / Target: Qol və ya qapıçının/yekun müdafiəçinin dəf etməsi lazım olan zərbə. Paslar: Hədəf oyunçuya edilən cəhd (uğurlu və uğursuz). Topalma (Tackles): Topa sahib olan oyunçudan uğurla topu almaq. Kartlar: 0 = Xeyr, 1 = Bəli (say olaraq deyil, olub-olmaması baxımından 2.1.2 Canlı oyunların mərc qaydaları 1. Qalibiyyət Metodu Əgər bir neçə oyun keçirilirsə (çoxayaxlı mərhələdirsə), bütün oyunların nəticələri bu mərc növü üçün nəzərə alınır. 2. Növbəti mərhələyə kim keçəcək Bir neçə oyundan ibarət mərhələdirsə, bütün oyunların nəticələri bu mərc növü üçün əsas sayılır. 3. Finalı kim qazanacaq Eyni qayda ilə, bütün oyunlar bu mərc növünün nəticəsinə təsir edir. 4. 3-cü yer uğrunda oyunu kim qazanacaq Çoxayaxlı mərhələdə bütün matçlar nəticəyə təsir edir. 5. Oyunda qol vuran oyunçu (əlavə vaxt daxil olmaqla) Əgər əlavə vaxt oynanmazsa, mərc adi vaxtın son nəticəsinə əsasən hesablanacaq. 6. Növbəti qol variantı * sr:goalscorer:fieldplayers_nogoal_owngoal_other Avtoqollar ayrıca nəticə kimi qəbul edilir. Qapıçılar, ehtiyat oyunçular və adları siyahıda olmayan oyunçular “digər” nəticə altında qiymətləndirilir. 7. Növbəti qol vuran & 1x2 * Qol vurmayan oyunçular “digər” nəticə ilə hesablanır. 8. İstənilən vaxt qol vuran & 1x2 * Qol vurmayan oyunçular “digər” nəticə ilə hesablanır. 9. Növbəti qol vuran & dəqiq hesab * Qol vurmayan oyunçular “digər” kimi hesablanır. Həmçinin, əgər bir komanda 4-dən çox qol vurarsa, nəticə “digər” kimi qiymətləndirilir. 10. İstənilən vaxt qol vuran & dəqiq hesab * Eyni qaydalar: qol vurmayan oyunçular və 4-dən çox qol vuran komandalar “digər” nəticə ilə hesablanır. 11. Növbəti qol nə vaxt vurulacaq? Əgər qol əlavə vaxtda vurulursa (zədələnmə və ya dayanma vaxtı), bu qol 31-45-ci dəqiqə və ya 76-90-cı dəqiqə intervalları üçün hesablanır. Vacib Qeyd Bütün mərc növləri (ilk hissə, əlavə vaxt və penalti seriyası istisna olmaqla) yalnız əsas oyun vaxtı üçün hesablanır, əks halda ayrıca qeyd olunur. Əgər oyun dayandırılarsa və ilkin startdan sonra 48 saat ərzində davam etdirilərsə, bütün açıq mərclər yekun nəticəyə əsasən hesablanacaq. Əks halda, bütün nəticəsi bəlli olmayan mərclər etibarsız sayılır. Standart 90 dəqiqə: Mərc növləri 90 dəqiqəlik planlaşdırılmış oyun müddətinin sonunda olan nəticəyə əsaslanır (əlavə olunmuş zədə və dayanma vaxtı daxil, lakin əlavə vaxt, penalti seriyası və ya “qızıl qol” daxil deyil). Hesablaşma və ləğvetmə qaydaları Əgər aşağıdakı hadisələr baş verəndən sonra bazar (mərc növü) açıq qalarsa: qol, qırmızı/sarı kart və penalti — bu halda həmin mərc növünü ləğv etmək hüququ saxlanılır. Əgər səhv və ya yanlış qırmızı kartla bazar açılıbsa, ləğvetmə hüququ saxlanılır. Əgər oyun səhv vaxtla (5 dəqiqədən çox fərq) təqdim edilibsə, bazarın ləğv olunma hüququ saxlanılır. Səhv hesab daxil edilərsə, bu zaman yanlış hesab olan bütün vaxtlara dair mərclər ləğv ediləcək. Əgər oyun dayandırılır və 48 saat ərzində bərpa olunmazsa, mərclər etibarsız sayılır. Komanda adları və ya kateqoriya səhv təqdim olunarsa, bazar ləğv edilə bilər. Hesab, kart/künc zərbəsi/penalti ilə bağlı dəyişikliklər və VAR (video köməkçi hakim) hallarında da bazarın ləğvi hüququ saxlanılır. Kartlara dair mərc növləri Sarı kart = 1 kart, qırmızı və ya sarı-qırmızı kart = 2 kart. Bir oyunçunun 2-ci sarı kartı ilə aldığı qırmızı kart ayrıca hesablanmır. Buna görə bir oyunçu maksimum 3 kartla nəticələnə bilər. 90 dəqiqəlik əsas oyun müddətində göstərilən bütün kartlara əsasən hesablaşma aparılır. Oyun bitdikdən sonra göstərilən kartlar nəzərə alınmır. Fasilədə göstərilən kartlar 2-ci hissəyə aid bazarlar üçün nəzərə alınır. Oyunçu olmayanlara (əvəz olunmuş oyunçular, məşqçilər, ehtiyat oyunçular və s.) göstərilən kartlar nəzərə alınmır. Cərimə xalları üzrə mərc növləri (Booking points) Sarı kart = 10 xal, qırmızı və ya sarı-qırmızı kart = 25 xal. Bir oyunçunun 2-ci sarı kartı ilə aldığı qırmızı kart ayrıca hesablanmır. Buna görə bir oyunçu maksimum 35 xal gətirə bilər. Hesablaşma 90 dəqiqəlik əsas oyun zamanı göstərilən kartlara əsasən aparılır. Oyun bitdikdən sonra verilən kartlar nəzərə alınmır. Fasilədə verilən kartlar 2-ci hissəyə aid bazarlarda nəzərə alınır. Oyunçu olmayan şəxslərə verilən kartlar nəzərə alınmır. Künc zərbələri üzrə mərc növləri Verilən, lakin yerinə yetirilməyən künc zərbələri nəzərə alınmır. İstənilən vaxt qol vuran oyunçu və X və ya daha çox qol vuran oyunçu üzrə mərc növləri Öz qolları bu mərc növləri üçün nəzərə alınmır və sayılmır. Oyun başladıqdan sonra və ya əvvəlki qoldan sonra matçda iştirak edən bütün oyunçular iştirakçı (runner) hesab olunur. Hazırda meydanda olan bütün oyunçular siyahıya daxil edilir. Siyahıda olmayan bir oyunçu qol vurarsa, siyahıdakı oyunçulara edilmiş mərclər qüvvədə qalır. Hesablaşma TV-də göstərilən məlumatlara və Press Association tərəfindən təqdim edilən statistikaya əsaslanır, əgər onların səhv olduğu sübuta yetirilməzsə. Növbəti qol vuran oyunçu üzrə mərc növləri Öz qolları bu mərc növü üçün nəzərə alınmır. Oyun başladıqdan sonra və ya əvvəlki qoldan sonra matçda iştirak edən bütün oyunçular iştirakçı hesab olunur. Hazırda matçda iştirak edən bütün oyunçular siyahıya daxil edilir. Siyahıda olmayan oyunçu qol vurarsa, siyahıdakı oyunçulara edilmiş mərclər qüvvədə qalır. Hesablaşma TV insertlərinə və Press Association statistikalarına əsaslanır, əgər bu məlumatların yanlış olduğu açıq şəkildə sübuta yetirilməzsə. Fasiləyə görə mərc növləri Mərc nəticələri TV tərəfindən elan olunan qol vaxtına əsasən müəyyən edilir. Əgər bu məlumat mövcud deyilsə, stadion saatına əsaslanır. Qol üzrə mərc növləri topun qapı xəttini keçdiyi vaxta əsaslanır, zərbənin vurulduğu vaxta deyil. Künc zərbələri üzrə fasilə mərc növləri topun oyuna daxil edildiyi ana əsaslanır. Kart üzrə fasilə mərc növləri kartın göstərildiyi vaxta əsaslanır. Ofsayd qərarları hakimin qərar verdiyi an əsas götürülür. Bu qaydalar VAR (video köməkçi hakim) vəziyyətlərində də tətbiq olunur. Penalti üzrə mərc növləri hakimin qərar verdiyi vaxta əsaslanır. Verilmiş, lakin yerinə yetirilməmiş penaltilər nəzərə alınmır. 5 və 15 dəqiqəlik fasilələr üzrə mərc növlərində (məsələn, 41–45, 31–45 və s.) əlavə vaxtda baş verən hadisələr nəzərə alınacaq. Növbəti qolun növü üzrə mərc növləri Cərimə zərbəsi: Qol birbaşa cərimə və ya künc zərbəsindən vurulmalıdır. Əgər zərbə müdafiəyə dəyib istiqamətini dəyişsə belə, zərbəni vuran oyunçuya qol yazılarsa, sayılır. Penalti: Qol birbaşa penalti zərbəsindən vurulmalıdır. Qapıçıdan və ya dirəkdən qayıdan toplarla vurulan qollar nəzərə alınmır. Öz qolu: Əgər qol rəqib oyunçu tərəfindən öz qapısına vurularsa və bu şəkildə qeydə alınarsa. Başla vurulan qol: Qolu vuran oyunçunun son toxunuşu başla olmalıdır. Zərbə ilə qol: Başla vurulanlardan başqa bütün digər növ zərbələrlə vurulan qollar. Qol yoxdur: Əgər daha sonra qol vurulmazsa.